29 november 2017

Logopedie voor volwassenen

Logopedie volwassenen

Logopedie voor volwassenen

Spreken is bij mensen het meest gebruikte communicatiemiddel. Wanneer er zich, om welke reden ook problemen voordoen in de communicatie kan logopedie van waarde zijn. Je kunt bij huisarts, kno-arts, neuroloog of andere verwijzer vragen om een verwijzing voor logopedie. Logopedie wordt vergoed vanuit de basisverzekering. Bij logopedie voor volwassenen wordt onderscheid gemaakt in verschillende behandelgebieden.

Stem

Overbelasting van het stemapparaat kan heesheid of andere stemproblemen veroorzaken. De aard en ernst van deze stemproblemen kunnen variëren. Om een goed inzicht te krijgen in de problematiek is het belangrijk om een goede diagnose te stellen en zo nodig een kno-arts te raadplegen. Bij ons in de praktijk werkt een stemtherapeut die gespecialiseerd is in stemproblematiek en zangstemvorming.

Spraak

Wanneer communicatie niet verloopt zoals je het in gedachte hebt of wanneer je bijvoorbeeld een presentatie niet op jouw geplande wijze kunt overbrengen kan logopedie je daarbij helpen. Naast de spraakfacetten zoals spreeksnelheid, verstaanbaarheid en spreekdynamiek kan er ook getraind worden in spreken in het openbaar. In de praktijk is een logopedist werkzaam die gespecialiseerd is spreken, zingen en presenteren.

Keelproblemen/globusklachten

Er komen regelmatig cliënten bij een KNO-arts of huisarts met globusklachten; een propgevoel of brok in de keel. ‘Het is net of er een prop in mijn keel zit. Ik probeer hem weg te slikken, maar dat lukt niet. Er zit een soort korreltje in mijn keel. Ik moet steeds schrapen’. Vaak gaat dit gevoel gepaard met veel slijmvorming. Uiteraard wordt er eerst grondig onderzocht of er werkelijk iets in de keel zit. Meestal is dat echter niet het geval. Hoe ontstaat dit gevoel? Daar is geen eenduidig antwoord voor maar meestal heeft het te maken met te veel spierspanning in het halsgebied. Mensen gaan door de klacht o.a. meer gespannen slikken, passen hun hoofdhouding aan waardoor er nog meer spierspanning ontstaat en vaak brengt het psychische druk met zich mee doordat het slikken van voedsel en vloeistof vaak gepaard gaat met een pijnlijk gevoel. In onze praktijk werkt een stemtherapeut met een specialisatie van de zogeheten larynxfacilitatie.

Genderdysforie

Een geslachtsidentiteitsstoornis of genderdysforie laat zich het best kenmerken door het gegeven dat iemand zich onbehaaglijk voelt over zijn of haar biologische geslacht. Vaak gaat dit gevoel samen met de wens om van het andere geslacht te willen zijn. Men ervaart het vaak als het gevoel in een verkeerd lichaam te zitten. Als iemand daadwerkelijk van sekse wil veranderen door middel van een operatieve ingreep spreek je van transseksualiteit. Dit is een traject wat voor veel beroering kan zorgen en waarbij je goede (medische/psychologische) begeleiding nodig hebt. Ook op kno-gebied is duidelijke voorlichting belangrijk. De stemvorming kan een waardevol houvast zijn om te komen waar hij of zij wil zijn. Binnen onze praktijk is er een logopedist met een stemspecialisatie met ervaring op het gebied van genderdysforie. De cliënt wordt geleerd om op een andere manier het stemapparaat te gebruiken of om op andere wijze de eigen stem te beoordelen en/of te waarderen. Soms is het niet haalbaar om voortdurend met een andere toonhoogte te spreken maar zit de verfijning in luidheid, resonantie of ademhaling en soms enkel in het vertrouwen te durven zijn wie je wil zijn. Daarnaast is het belangrijk om samen te bekijken wat de mogelijkheden zijn, gezien de leeftijd, het proces (hormonen/RLE/operatie) en zo te komen tot een helder traject.

Neurologische aandoeningen

Neurologische aandoeningen kunnen verantwoordelijk zijn voor spraakstoornissen. Ze kunnen worden veroorzaakt door bijvoorbeeld een beroerte (CVA), een hersentumor, een ongeval of een spierziekte De communicatie bij mensen met een neurologische aandoening kan worden verstoord doordat ze moeilijk te verstaan zijn. Dit kan komen door een onduidelijke uitspraak, een te zachte en/of hese stem, en eentonig of nasaal (door de neus) spreken of een combinatie hiervan. Bij een dysartrie als gevolg van een CVA is er vaak sprake van een verlamming aan één kant van het aangezicht, waardoor de mimiek verandert. Tevens kan hierdoor speekselverlies optreden. Er kunnen slikproblemen voorkomen. Vaak heeft er al een (uitgebreid) onderzoek plaatsgevonden op verzoek van de behandelend neuroloog of revalidatie-arts voordat de cliënt naar onze praktijk komt. Wij zien het als taak de cliënt en zijn of haar omgeving uitleg te geven over de aard en de ernst van de aandoening. Daarnaast is acceptatie een belangrijk doel. In onze praktijk is een logopedist werkzaam met een specialisatie op het gebied van neurologische aandoeningen.

Adem

Bij ademproblemen hebben mensen moeite met het juist reguleren van hun adempatroon. Dit kan leiden tot problemen in de spreekademing waardoor mensen snel vermoeid raken tijdens spreken maar ook tot stemproblemen en hyperventilatie. Belangrijk bij het oplossen van deze problemen is een goede analyse en een gedegen onderzoek. Bij ons in de praktijk wordt ingezet op de beste behandelmethode. Ook bij COPD kan de logopedist je leren om je ademmogelijkheden optimaal te benutten.

Gehoor

Slechthorendheid is een hoorstoornis waarbij het gehoor licht tot ernstig gestoord kan zijn. Het kan aangeboren zijn, maar ook op latere leeftijd verworven worden. Aangeboren slechthorendheid heeft invloed op de ontwikkeling van de taal en spraak. Bij het ouder worden is slijtage van het binnenoor de grootste oorzaak van het slechter horen, de zogenaamde ouderdomsslechthorendheid. Als gevolg van slechthorendheid kunnen er problemen in de communicatie ontstaan. Bij onze praktijk is de behandeling gericht op het herstel van de communicatie middels spraakafzien (liplezen) of het verbeteren van de articulatie.